donderdag 31 januari 2013

Indiana paps II.

Vader stoppel is op studiereis naar India. Mee met Johan d'Hulster, bio-boer uit Schriek die ginds een aantal landbouwprojecten begleidt, diens dochter Marie, en Louis De Bruyn.
Wij posten de komende weken zijn indrukken en belevenissen. 
(Eventuele taalfouten zijn de schuld van het querty klavier.)

Donderdag 24 jan.
Na het dagelijks ontbijt op het dak en de yogales op het terras bezoeken we de verloren tuin RAMA KABAH die onder impuls van Johan gerestaureerd is. Men kan de tuin het best vergelijken met een agro-forestery landbouwsysteem. 2 ha verdeeld in stukken van 1 tot2 aren gepuzzeld tussen citrus- en mangobomem em heel wat jonge aanplantingen. Het mantra van Johan is, zonder bomen geen landbouw. Er werken een 10tal werkers (mannen en vrouwen) die een eigen hierarchie hebben opgebouwd. Ze krijgen een behoorlijk loon via Intach Belgie. Een prachtig geheel. Ik vermoed dat het bij ons vroeger zo moet geweest zijn.
's avonds zijn we naar de wekelijkse markt geweest aan de rand van Khajuraho. Een stoffige zandvlakte met her en der bomem. Op de markt komen de honderden boeren hun groenten verkopen, tenminste dat proberen ze. 65procent van de Indiase bevolking leeft van de landbouw = ongeveer 600 miljoen. Het plein van ongeveer 1 ha is dan volgestroomd met duizenden mensen uit de omgeving gemengd met koeien, honden, geiten. Tussen de groentenverkopers tref je ook schoenlappepers, snoepkarretjes, kan uw foto,s laten ontwikkelen, een brommer kopen, meel en graan, allerlei soorten linzen en natuurlijk tjai krijgen. Opnieuw een niet te overziene drukte, dat onverklaarbaar vreedzaam zichzelf regelt: het leven zoals het is. We hadden ons laten lijmen door de hotelbediende om naar een officiele traditionele dansvoorstelling te gaan, daar waren zo goed als geen Indiers, een bevreemdende stijve bedoening. ( nu ik dit schrijf stel ik vast dat dit waarschijnlijk in het vorig verslag reeds gemeld is - maar ik laat het toch maar staan)

Vrijdag 25 januari
Na het ochtendmaal op het dak en de yoga moet Louis naar een technische bespreking met Swatantra, de landbouwingenieur die het project van de verloren tuinen leidt. Ik check de berichten in een lokaal internethuisje (met 3 pc's). Hier moet je wel geluk hebben want er niet altijd een aansluiting. (no elektricity sir) Alles is hier draadloos, India heeft de fase van de kabel overgeslagen. Iedereen heeft gsm en internet is draadloos.
In de namiddag bezoeken we het tempelcomplex in West Kharujaho. Voor de ingang staan tientallen venters en kinderen met boekjes, postkaarten, beeldjes van goden en van Gandhi. Daar moet je doorheen. Eenmaal binnen de omheining zie je enkel nog Westerlingen, Japanners en Chinezen. Prachtig bouwwerken, een en al beeldhouwwerk in gele zandsteen. Wij begrijpen echter niets van de symboliek, de geschiedenis en de hierarchie van de vele goden. Om een voorbeeld te geven: heel veel bezoekers zijn nieuwsgierig naar de erotische beelden van parende goden en godinnen maar het ontgaat hun dat de conceptie een van de zeven heilige momenten zijn in een mensenleven.
's avonds zijn we uitgenodigd bij een familie waar Johan destijds bevriend mee is geraakt. Terwijl de mannen palaberen maken de vrouwen in een apparte kamer het eten klaar. Wanneer alles klaar is gaan wij aan tafel: t'is te zeggen de genodigden, de familie zelf staat schroomvallig opzij en kijkt toe dat alles goed verloopt. Dit is hier het gebruik. Het eten is hier heel lekker, er wordt traditioneel met de de rechterhand gegeten zonder vork, mes, lepel. Eventjes wennen. Na het eten krijg je een beker water om je handen te wassen en met je natte handen veeg je dan je gezicht af. Ook eventjes wennen.
Bij de gesprekken valt het me op hoe zwaar het hebben van dochters is. De familie heeft bitter weinig maar zet alles wat maar moglijk nu reeds aan de kant als bruidschat. Zonder bruidschat kan men zijn dochters niet uithuwelijken.
Ook het land is een probleem. De grootvader had 12 ha en kon daar net van leven. Nu is het verdeeld over zijn kinderen die elk 2 ha hebben en zo een andere manier van overleven moeten zoeken. Zo is de man eerste 3 jaar straatventer geweest. Nu heeft hij in het voetpad een put gemaakt en leeft hij van het wassen en elementair onderhoud van auto,s. Zelf hebben ze geen auto noch brommer.
Het jongste zoontje droomt ervan een ster hiphop danser te worden en veel geld te verdienen. Dit tot grote fierheid van de ouders. De kinderen kunnen enkel basisonderwijs volgen. Gewoon leren schrijven, lezen en rekenen. Middelbaar en hoger onderwijs is boven hun middelen. Zo komt het dat de straten overbevolkt zijn van honderden mannen en kinderen, zonder werk, eeuwig wachtend en uitziend om het een of ander te verkopen. vb wc-papier voor de westerlingen. Ze zijn echter alltijd vriendelijk, beleefd en vrolijk. Schijnbaar kennen ze geen zorgen en wijten hun toestand aan het lot en de goden. Vandaar ook dat er in elk huis, in elk kraampje, in elke toek toek een tempeltje staat of hangt. Hun lot hangt af van de genadigheid van de goden. In india is alles een.

Zaterdag 26 januari
Na het ontbijt en de yoga vertekken met de alomtegenwoordige toek toek, over de landwegen en dwars door enkele dorpjes van hutten en stalletjes naar Rami Kabah. Wij, dit is Louis, Swatatra en ik. Johan en Marie bezoeken ondertussen enkel landbouwfamilies. Er is in de tuin een opleiding voorzien om een composthoop op te zetten. Het beging van de cusus was om 11 uur voorzien maar om 13u is er nog maar een boer. Om 13u30 besluiten om maar te beginnen en als bij wonder komen er een groep boeren opdagen. Als we goed en wel begonnen zijn met de demonstratie zijn er 20 boeren. Een succes. Louis geeft uitleg, Swatantra vertaalt en ik assisteer de boeren bij de uitvoering. Groot enthousiasme alom. Maar wanneer Zwatantra op ,t einde vraagt wie dit wil toepassen thuis blijkt niemand over koestront, hooi en stro te beschikken. De koestronten worden hier opgeraapt, platgeplet en gedroogd voor de brandstof. Droog gras en takken worden stelselmatig opgestookt. Het land wordt amper bemest. De bodemvruchtbaarheid gaat dan ook stelselmatig achteruit. Kunstmest maakt geleidelijk intrede. pijnlijk.
,s avonds met de toek toek, rammel de rammel terug naar huis. Het was een mooie ontmoeting maar er is nog een hele weg af te leggen.
Het was vandaag ook Republic Day. Van 6u ,s morgens wordt je gewekt door loeiharde hip-hop-indisch gedrum en dat houdt de ganse voormiddag aan. Vanaf 8u, terwijl we ontbeten trokken de stoeten op. Hele rijen schoolkinderen in kraaknet uniform, marcheren als echte militairen voor en na praalwagens waarop de geschiedenis van India wordt uitgebeeld. Daartussen jongeren op brommers luid toeterend, een halve fanfare, een koe etc. In india is alles een. Heel aandoenlijk mooi. Hier weet men wat LEVEN is.

Zondag 27 januari
Het is onze vrije dag. Na het ontbijt en de yoga huur ik een fiets en trek er op m,n eentje op uit om enkele dorpen, oude tempels en de dichtstbijzijnde bergen te bezoeken. Onderweg probeer ik wat te schetsen. Probeer zeg ik, want als je ergens stopt of wandelt wort je op slag omgeven door volk (vooral kindren) "Wich country,sir of what's your name of visit tempel" enz. Het uiteindelijk doel is onveranderd iets los te krijgen.
Onderweg, ook langs de landelijke wegen liggen massa,s vuil, vooral plastiek. Alleen in stad is er vuilnisophaling; eerst komen wat vrouwen met de rietbezem alles van straat vegen op hoopje en vervolgens komt een aftandse tractor met kar om het grootste gedeelte op te laden. Dit wordt dan buiten het dorp of de stad uitgekieperd. Wat blijft liggen in stad wordt ter plekke opgestookt. Dikwijls s.avonds om zich wat te warmen. Dag en nacht wordt er langs straat gestookt en zitten daar een stel mannen rond. Vrouwen zie je niet zoveel op straat en kinderen die zie je overal.
Wanneer ik terugkom maakt ik kennis met een smid die onder een tentzeil langs de weg in een piepklein vuurhaardje, een aambeeld, een kom water en moker een wat tangen prachtige beitels, sikkels en hakkers maakt. Van zijn buurman krijg ik ondertussen tjai. Iedereen is in India zeer vereerd met maar de minste belangstelling van een westerling.
Tegen de avond zoek ik een wasserette op om mij was te laten doen. Een wasserette is een kraampje vam 1.5 op 1.5m met een tafel ervoor. Men spreekt af wanneer men de was mag brengen, hoeveel het mag kosten per stuk en wanneer men er terug om mag komen. De was wordt gedaan in vijver naast de stad, een plaats waar ook nog "andere" noodwendigheden worden gedaan. De strijk gebeurt op de tafel voor het kraampje met een strijkijzer waarbinnen gloeiende kolen liggen. Het resultaat is een kraaknette, vlekkeloos getreken was.

Maandagmorgen 28 januari
We vertrekken vanavond naar Banga, zo,n 150km verderop, midden het platteland en ver weg van het toerisme. Dat is de reden waarom ik vandaag mijn was laat doen en nog even mail. Het is niet zeker of we in Banga zullen kunnen mailen. Als het niet lukt stuur ik een sms. Deze namiddag gaan we een laatste maal naar Rama Kabach om wat uitleg te geven over de kringlopen die het leven beheersen en zeker in de landbouw aanwezig zijn. Het priciepe van de eeuwige kringlopen is voor de Indier zeer herkenbaar; heel zijn zijn wordt erdoor beheerst.

dinsdag 29 januari 2013

Indiana paps I.

Vader stoppel is op studiereis naar India. Mee met Johan d'Hulster, bio-boer uit Schriek die ginds een aantal landbouwprojecten begleidt, diens dochter Marie, en Louis De Bruyn.
Wij posten de komende weken zijn indrukken en belevenissen.

Zondag 20 jan: 
7u 's morgens, donker, koud en sneeuw. De treinreis vaar Brussel luchthaven verloopt stipt. De vlucht met maatschappij Qatar heeft echter door de sneeuw 3u vertraging.  Om 18u30 kunnen instappen, lijn eerste kennismaking met vliegen. Wat ik onthou is dat vliegen een permanente vorm van conumeren is met als resultaat een enorme vuilnisbelt bij het einde van de vlucht.

Maandag 21jan
Om 2u 's morgens landen we in Doha. Door de vertraging missen we de aansluiting met Delhi en hebben pas om 21u een vlucht. De maatschappij belooft ons tot dan een hotel. We moeten wel wat geduld hebben. Dit betekent, wachten in de lounge van de luchthaven tot 10u 's morgens. Dit wordt gevuld met veel gesprekken. Om 11u worden we naar het hotel gebracht. Doha is een zo als nieuwe moderne stad, opgetrokken met oliedollars. Het hotel is super de luxe. Na een uitgebreid ontbijt kunnen we onze slaap inhalen in een luxe eenpersoonskamer. Tegen 18u krijgen we een even uitgebreid diner en worden we naar de luchthaven gebracht. Om 21u vliegen we naar Delhi, waar we om 3u30 landen. Het is een sobere, mooie luchthaven, meer moet dit niet zijn.

Dinsdag 22 jan
Na wat onderhandelen (in India wordt over alles onderhandeld)  nemen we een taxibus naar ons transit hotelletje Indiabah. We rusten tot 9u en krijgen er een toat met tjai ontbijt.Vervolgens nemem we een toek-toek naar het Intachkantoor. Een toek-toek is een taxi waarvan de eerste helft een halve brommer is met daarachter een bak waar 3 pers kunnen zitten. 4 mensen kan ook maar dan moet er een half erbuiten hangen. Deze driewieltaxi slalomt tussen de eeuwig toeterende auto's, moto's, zeldzame fietsers, paardekarren en honderden andere toek-toeken.Tijdens de rit openbaart zich de de stad. Met zijn 15 miljoen inwoners is de straat een broeinest van heel veel volk, evenevvel handeltjes in allerlei kraampjes, oude kramikige winkeltjes, her en der een koe, straatkeuken en de alomtegenwoordige tjaikarretjes. (indische thee). Om 11u komem we aan in het Intachkantoor. Intach is een die instaat voor de bescherming van het Indisch erfgoed. Johan helpt met Intach Belgium zorgen voor de verloren tuinen van Kharujaho. Na de besprekingen met de generaal verpozen we even in een van de honderden parken van de stad (deze megastad is wel de groenste van de wereld) en nemen dan de toek-toek naarChanki Shawk, de dagelijkse marktplaats. Wat dit betekent is moeilijk te beschrijven, dat komt later. In ieder geval lijkt alles in India een grote chaos terwijl toch alles als vanzelf verloopt, de mensen merkwaardig rustig en vriendelijk blijven. Een wonder op zich. Na deze ervaring nemen we de metro naar het hotel. Opnieuw een verhaal op zich. Terwijl we wachten tellen we gemiddeld 85 mensen per minuut die naar het ondergrondse schuiven. Tel maar wat dit betekent aan instroom per dag. Om 19u nemem we de toek-toek naar het station. Opnieuw zelfde tafereel: het perron is een opeenstapeling van mensen, pakken, winkeltjes...Johan had een slaapplaats gereserveerd. Was dit niet gebeurt dan konden we amper op de trein. bij zijn aankomst zet zich een onoverzichtelijks stroom van mensen, pakken, dozen, onmogelijke waar richting wagondeur en dit duurt tot niemand er meer bijkan. Kharujaho ligt 600 km zuidwaarts. De trein die heel rustig rijdt komt er aan om 6u30 's morgens.

Woensdag 23 jan
Bij aankomst worden we opgepikt door een bediende van het hotel met een klein autotje type fiat bolleke. Maar bij wonder gaat iedereen en alle bagage erin en erop. Je moet wel even op de bagage letten op het dak, want dit wordt niet vastgelegd. Het is een sober mooi hotel met het elementaire. (kamer = bed, stoel, lavabo en wc) Meer moet dat niet zijn.We kunnen het ontbijt nemen op het dak van het tegenoverliggend restaurant en vertrekken vervolgens naar een kleine landbouwgemeenschap even buiten de stad. Een stad van 3 straten...) Het is een eerste kennismaking met agro-forestery vanuit een traditie. Heel mooi en harmonisch.Terug in stad ontmoeten we Swatantra, de landbouwingenieur die de resatauratie van de veloren tuinen leidt.

Donderdag 24 jan
Na het ontbijt nemen Louis en ik een yoga sessie van 1 uur. Daar worden onze knoken behoorlijk gekraakt. Met de toek-toek laveren we langs veldwegen en een plattelandsdorp naar een verloren tuin met tempel 10km verderop. We worden er ontvangen door een heus comite met muziek, dans, stigma, bloemenkrans en heerlijk eten. Johan en Swatantra geven ons een geleid bezoek van de restaurtie en wat de plannen voor de torkomst zijn. Echt interessant hoe zij met plaatselijke middelen een soort EM maken (kost niets) en men de plaatselijke boeren leert een composthoop opozetten (ipv kunstmest). Confronterend is ook hoe weinig gereedschap zij nodig hebben voor een groentenveld van 2ha. Ze hebben wel volk genoeg. (10 mensen voor het onderhoud) De werkeloosheid is enorm, en Intach Belgie probeert met dit project enkelen een behoorlijk werk te bezorgen.

De kennismaking met de Indische cultuur is moeilijk onder woorden te brengen. Men moet het beleven.

vrijdag 18 januari 2013

Op een winderige dag.

Heel lang geleden (net voor de kerstvakantie) waaide de wind zoals nooit tevoren.
Het was een ideale dag om ons graan te laten malen in één van de Wervikse molens. De molenaars Gerdy en Geert waren al weken van tevoren druk in de weer geweest om alles in gereedheid te brengen. Na lange tijd nog eens echt gemalen te hebben, zagen ze dit als een uitzonderlijke gelegenheid weer aan de slag te kunnen gaan. Wij Stek en Stoppel, vrienden voor het leven, waren in opperste stemming bij het bericht dat hét eindelijk zover was. De wind stond strak, allez toch strak genoeg om er tegenaan te gaan. Wij als supporters  van dit gebeuren volgden alles op de voet. Het was werkelijk indrukwekkend. De vaardigheden die de molenaars aan de dag moesten leggen om de wieken voldoende wind te laten nemen, de besturing van heel het mechanisme, de kracht en ongelijkheid van de wind,...ongelooflijk! Blij dat we als getuigen hebben mogen komen opdraven.

En nu hebben we dus meel. Niet dé grote massa in één keer, want zo gaat dat niet als je met de natuurelementen werk, maar wel voldoende om aan het bakken te slaan. Al heel wat vrienden met bakkerservaringen en ook wij zelf hebben het meel uitgeprobeerd en eerlijk waar, het is fantastisch om te bakken met eigen meel waar alle voedingswaarde nog in aanwezig is en niet verbrand werd door te hoge temperaturen. In het labo was ons graan al bakwaardig bevonden, maar wat zegt dat?...Ermee bakken en zien en proeven dat het een heerlijk broodje (of wafel of koekje...) is, dat is nog heel wat anders.

Er ligt ongeveer nog zo een 2480kg graan te wachten om gemalen te worden. Als de wind het toelaat zijn de molenaars weer vertrokken. Wensen jullie ook meel dan kan dit eenvoudigweg door lid te worden van Stek vzw. Hiervoor vragen we 5€ per jaar lidgeld en in ruil heb je toegang tot een aantal uitzonderlijke producten evenals de nieuwsbrief die je op de hoogte houdt van z'n activiteiten.
Stuur ons een mailtje op www.stoppel.be en we houden je op de hoogte wanneer er weer meel is. Wil je graan dan kan dit ook door op hetzelfde email adres een bericht na te laten.

En natuurlijk is het ook mogelijk om als lid van onze vzw een kijkje te komen nemen wanneer jullie meel gemalen wordt in de molen. Hou onze blog goed in de gaten en geef ons vervolgens een seintje.

Tot gauw!
Katrien